Czy logistyka multimodalna ma przyszłość?

– Pierwszym sposobem są dedykowane usługi dostawy towarów do miast z wykorzystaniem kolejowych terminali towarowych, w których dalszy transport odbywałby się przy pomocy pojazdów drogowych. Drugi sposób opiera się na wykorzystaniu stacji kolejowych znajdujących się w obrębie miast jako centrów logistycznych, na przykład poprzez dostarczanie towarów na stacje w celu ich skonsolidowania lub zorganizowania dalszego przewozu. Ostatnim z możliwych rozwiązań jest dostarczanie towarów do miast przy wykorzystaniu usług i infrastruktury pasażerskiego transportu kolejowego – wymienia Tomasz Olszewski, Regional Director JLL.

Można tu przytoczyć wiele europejskich przykładów zastosowania kolejowych usług transportowych w połączeniu z dedykowanymi terminalami. W latach 2007-2016, sieć supermarketów Monoprix wykorzystywała logistykę multimodalną przy zaopatrywaniu swoich sklepów w Paryżu. Pociąg towarowy regularnie dostarczał towary do terminalu kolejowego w Bercy koło Gare de Lyon, skąd do ich miejsca przeznaczenia transportowano je przy pomocy pojazdów napędzanych skroplonym gazem ziemnym (LNG). Monoprix porzuciło ten sposób dostawy w grudniu 2016 roku. Również w Paryżu, firma XPO Logistics, deweloper Sogaris oraz Eurorail podpisały w 2016 roku umowę, w ramach której do przewożenia towarów do centrum Paryża ma zostać wykorzystany regularnie kursujący pociąg.

Przedsięwzięcie zakłada transport towarów koleją z terminalu położonego w północnym regionie Ile-de-France do nowego multimodalnego centrum logistycznego w Chappelle International, które zrealizowane zostanie przez Sogaris. Transportowane w ten sposób produkty będą następnie dystrybuowane przez ciężarówki XPO Logistics, które korzystają z alternatywnych źródeł energii, takich jak sprężony gaz ziemny (NGV). W Berlinie operator BEHALA posiada w porcie Westhafen (na północny zachód od centrum miasta) multimodalne centrum logistyczne obsługiwane przez kolej, śródlądowe drogi wodne oraz transport drogowy. W Londynie kolejowy terminal transportowy należący do DB Cargo wzbudził duże zainteresowanie mediów, kiedy po raz pierwszy wjechał do niego pociąg z Chin.

Sytuacje, w których miejskie stacje kolejowe wykorzystywane są jako centra logistyczne, zdarzają się znacznie rzadziej, jednak w ostatnich latach rozwiązanie to testowano na stacji Euston w Londynie przy zaangażowaniu wiodącej sieci supermarketów oraz firmy przewozowej. Ponieważ stacja Euston została przebudowana w latach 60. w celu przystosowania jej do dystrybucji miejskiej, autorzy inicjatywy uznali ją za odpowiednie miejsce do przeprowadzenia testów.

Transport towarów drogą wodną jest powszechnie uważany za niedostatecznie doceniane rozwiązanie w dużych miastach położonych nad rzekami, takich jak Londyn i Paryż. Rada Wielkiego Londynu dąży do wprowadzenia środków mających na celu ochronę londyńskich nabrzeży tak, aby nie zaprzepaścić potencjału przewozu towarów Tamizą. W Paryżu francuska sieć detaliczna Franprix zaopatruje około jedną trzecią spośród swoich 350 punktów sprzedażowych wykorzystując barkę pływającą po Sekwanie pomiędzy portami Bonneuil-sur-Marne i Port de la Bourdennais w centralnym Paryżu.

Rośnie także zainteresowanie szerszym zastosowaniem rowerów w przewozie towarów, zwłaszcza w dystrybucji na „ostatnim kilometrze”. Jak dotąd z rowerów korzystały głównie niewielkie firmy logistyczne, dlatego też rozwiązanie to cieszyło się bardzo ograniczoną popularnością. W ostatnich latach zaczęło się to jednak zmieniać, gdyż firmy korzystające z rowerów coraz częściej współpracują z dużymi operatorami logistycznymi, którzy nierzadko sami decydują się na wykorzystanie rowerów w swojej działalności. Przykładem jest DHL Express, który korzysta z usług kurierów na rowerach w kilku europejskich krajach, między innymi we Włoszech, Francji, Holandii i Wielkiej Brytanii. Innym modalnym rozwiązaniem, którego wprowadzenie rozważają niektóre miasta, jest wykorzystanie podziemnych „rurociągów towarowych”.

Rząd Wielkiej Brytanii przyznał przedsiębiorstwu Mole Solutions grant na przeprowadzenie studium wykonalności potencjalnej konstrukcji tego typu przewodów rurowych. Firmie udało się opracować system, który mógłby częściowo uniezależnić przewozy towarowe od transportu drogowego poprzez wykorzystanie rurociągów towarowych łączących położone na obrzeżach miasta centra konsolidacji z punktami węzłowymi wewnątrz miasta. Mole Solutions rozważa przetestowanie projektu w Northampton, które wydaje się być idealną lokalizacją dla tego typu przedsięwzięcia, głównie ze względu na obecność nieeksploatowanej podziemnej linii kolejowej łączącej jedno z głównych centrów logistycznych z centrum miasta.

Technologia ta opiera się na automatycznie sterowanych kapsułach z napędem elektrycznym poruszających się wzdłuż specjalnych podziemnych linii, które mogą pracować 24 godziny na dobę. Koncepcja rurociągu towarowego powiązana jest z dwoma innymi sposobami na zmniejszenie natężenia ruchu w miastach: tworzeniem centrów konsolidacji na obrzeżach miasta oraz ekologicznych dostawach na „ostatnim kilometrze” w centrum miasta, np. przy pomocy elektrycznych pojazdów lub rowerów. Innymi przykładami pilotażowych projektów rurociągów towarowych są systemy CargoCap w Niemczech, PipeNet we Włoszech oraz Tube Cargo Express (TCX) w Belgii.